فرهنگ و هنر چیست؟ 

 

فرهنگ و هنر یکی از اجزای اصلی هر جامعه و کشوری است که داشتن آن به نوعی اصالت آن جامعه را نشان می دهد. اما به راستی فرهنگ و هنر به چه معناست؟

فرهنگ، راه مشترک زندگی، اندیشه و کنش انسان در یک جامعه است. فرهنگ در بر گیرندهٔ این موارد است:

فرهنگ شامل هنر، ادبیات، علم، آفرینش‌ها، فلسفه و دین است. فرهنگ‌ها دارای عناصر بسیارند که بطور آمیزه و نامیزهٔ معنایی در جامعه شناورند و درست از میان خودآگاه و ناخودآگاه هوشیاری اجتماعی عبور می‌کند.

 

فرهنگ فارسی معین واژهٔ «فرهنگ» را مرکب از دو واژهٔ «فر» و «هنگ» به معنای ادب، تربیت، دانش، علم، معرفت و آداب و رسوم تعریف کرده‌است.

واژهٔ فرهنگ در پهلوی ساسانی به صورت «فره هنگ» آمده‌است که از دو جزء «فره» به معنای پیش و فرا؛ و «هنگ» به معنای کشیدن و راندن، ساخته شده‌است. در نتیجه «فرهنگ» به معنای پیش‌کشیدن و فراکشیدن است. به همین سبب است که فارسی‌زبانان فرهنگ را سبب پیشرفت می‌دانند.

 

در سدهٔ بیستم میلادی «فرهنگ» به عنوان یک مفهوم محوری و کلیدی در انسان‌شناسی به کار رفت که همهٔ پدیده‌های انسانی را دربر می‌گرفت و صرفاً نتیجهٔ امور ژنتیکی به حساب نمی‌آمد. اصطلاح «فرهنگ» به‌ویژه در انسان‌شناسی آمریکایی دارای دو معنی بود:

 

ظرفیت و گنجایش تکامل‌یافتهٔ بشر برای دسته‌بندی و بیان تجربیات به واسطهٔ نمادها و کنش پندارمآبانه و نوآورانه

تعریف هنر

  

مفهوم هنر (Art) و پاسخ به پرسش هنر چیست ، موضوعي جذاب در میان انديشمندان و پژوهشگران بوده است. فلاسفه در خصوص شناخت معنی هنر و ارائه ي تفسيري از آن به صورت عام و کلي به مباحث نظري، ارائه ي تئوري و سبک شناسي مي پردازند.

 

هنر به زبان ساده فرایندی است که در آن، یک معنا یا احساس یا فرم در قالبی زیبا و با در نظر گرفتن اصول زیبایی شناسی بیان شده است. در نهایت بر عواطف و احساسات مخاطبان آن فرایند نیز اثر می گذارد. ریشه "هنر" در زبان سانسکریت به واژه سونره باز می گردد که در زبان پهلوی و فارسی امروز به شکل هنر تغییر یافته و پژوهشگران آن را به معنای انسان وارسته می دانند. هر چند تعریف هنر به این سادگی نیست و پیچیدگی های زیادی در آن وجود دارد اما معمولا آثار هنری در مواردی مانند استفاده از تخیل ، بیان احساسات ، نمایش عواطف و چند معنایی بودن وجه اشتراک دارند. گاهی برای این پدیده مرزبندی هایی مانند هنرهای زیبا و کاربردی در نظر گرفته می شود.

 

واما در جهان امروز که منشا انحرافات زیاد شده و هجوم فرهنگی علیه یک مملکت اسلامی به اوج خود رسیده؛ اگر به حفظ ارزش ها و پرورش استعدادهای نوجوانان بعنوان حاملان اصلی فرهنگ نپردازیم، این استعدادها جذب کارهای بیهوده خواهد شد و عامل تباهی جامعه می گردد. لذا سنین نوجوانی بعنوان حساس ترین دوران زندگی، زمانی است که انسان فراغت زیادی دارد و بایستی برای آن برنامه ریزی شود تا به گونه ای مناسب در فعالیت های مفید صرف گردد. لذا دانش آموزان و حضورشان در ساعات درس فرهنگ و هنر با وجود امکانات و توانایی های بالقوه می تواند یکی از بهترین شاخصه ها برای رشد و توسعه هنری و فرهنگی اقشار جامعه و زمینه ساز ارتقاء سطح فرهنگی و فکری نوجوانان و آينده سازان جامعه باشد.

 

هر هنری کان ز دل آموختند

بر زه منسوج وفا دوختند

 

گر هنری در تن مردم بود

چون نپسندی گهری گم بود

 

گر بپسندیش دگر سان شود

چشمه آن آب دو چندان شود

 

مردم پرورده به جان پرورند

گر هنری در طرفی بنگرند

 

خاک زمین جز به هنر پاک نیست

وین هنر امروز درین خاک نیست

 

گر هنری سر ز میان برزند

بی‌هنری دست بدان درزند

 

کار هنرمند به جان آورند

تا هنرش را به زبان آورند

 

مخزن الاسرار-نظامي گنجوي